پروژه آماده: مروری بر علل شکست پروتزهای کامل و بررسی مسائل مربوط به عدم موفقيت پروتز کامل و مشکلات پس از تحويل آن (218 صفحه فایل ورد - word) - دانلود فایل
دانلود فایل پروژه آماده: مروری بر علل شکست پروتزهای کامل و بررسی مسائل مربوط به عدم موفقيت پروتز کامل و مشکلات پس از تحويل آن (218 صفحه فایل ورد - word)
دانلود فایل پروژه آماده: مروری بر علل شکست پروتزهای کامل و بررسی مسائل مربوط به عدم موفقيت پروتز کامل و مشکلات پس از تحويل آن (218 صفحه فایل ورد - word) مقدمهبشر همواره در این آرزو بوده که تا حد امکان به نحوی از انحاء از دست رفتن دندانهای خود را جبران نموده و از این طریق مشکلات مضغی و زیبایی خود را جبران نماید و در این راستا سعی و کوشش فراوانی نموده است که ادامه آن تلاشها به نسل امروزی سپرده شده و حق این است که ما نیز تمام تلاش و توانائی های خود را در راه تکامل این علم بکار بریم.
امروزه پیشرفت در جنبه های مختلف پزشکی و امکانات رفاهی بیشتر منجر به افزایش سن متوسط مردم گشته است، از طرفی علی رغم پیشرفتهای غیرقابل انکاری که در علم دندانپزشکی در جهت نگهداری و حفظ دندانهای طبیعی بعمل می آید، افراد جامعه در سنین پایین ترین دندانهای خود را از دست می دهند و همین دو موضوع یعنی افزایش متوسط سن و از دست دادن دندانها در سنین پایین تر سبب شده است تا روز به روز بر تعداد افرادیکه از پروتزهای کامل استفاده می کنند افزوده گردد.
انتقال از مرحله داشتن دندانهای طبیعی به مرحله بی دندانی کامل، دورانی است بس حساس و ناشناخته برای بیماران و باید دانست، غالباً افرادی که دندانهای خود را از دست می دهند از نظر جسمی از سلامت کامل برخوردار نمی باشند و استخوانهای خود را از دست می دهند از نظر جسمی از سلامت کامل برخوردار نمی باشند و استخوانهای فکین آنها تراکم لازم را ندارند. از طرفی واکنشهای ترمیمی در اینگونه افراد نقصان پیدا کرده است. در این بیماران به جای الیاف پریودونت، مخاط نقش نگهداری و پشتیبانی دندانهای مصنوعی را بعهده می گیرد، که باید برای بیماران توضیح داده شود، زیرا آنان انتظار دارند که پروتز کامل همچون دندانهای طبیعی عمل کند که مشکلی است مزید بر مشکلات دیگر.
در برخورد با بیماران بی دندان بایستی با معاینه دقیق، بررسی حالات جسمانی و روانی بیمار و با توجه به خواسته های بجا و نابجای بیمار طرح درمان مناسبی تعیین کرد و با تکنیکی صحیح و اصولی اقدام به درمان کرد، البته با پیش بینی نتایج احتمالی درمان و در نظر گرفتن تمام شرایط مساعد و نامساعد محیط دهان بیمار.
حفره دهان محیطی است که اعمال مختلفی را انجام می دهد و درمان با پروتز صرفاً یک درمان ساده نسجی و ساختمانی نیست، بلکه بایستی با جایگزین کردن دندانهای از دست رفته حالات تشریحی، فانکشنهای طبیعی و فیزیولوژیک این ناحیه از بدن را تا حد امکان احیاء و بازسازی کرد.
در برخی از موارد با وجود اینکه عمل کننده نهایت سعی خود را در بکار بردن اصول لازم در ساختن پروتز کامل ایده آل می نماید، معهذا چه در ضمن کار و چه پس از قرار دادن پروتز در دهان بیمار با مشکلاتی مواجه می گردد که به سختی می تواند به علت اصلی آن پی ببرد و با اظهار ناراحتی و شکایت بیمار روبرو می شود و علی رغم اصلاحات متعددی که انجام می دهد باز مشکلات بیمار پاربرجا می ماند.
اشکالات و ناراحتی هایی که بعد از قرار دادن پروتز کامل در دهان بیمار ایجاد می شود متنوع هستند، در ضمن واکنش بیماران نیز در مقابل آنها مختلف است، که بستگی به وضع سلامت عمومی جسمی و روانی، وضعیت حفره دهان و طرز تفکر و شخصیت آنان دارد. بعضی از بیماران در برابر کوچکترین آزردگی و تحریک خارجی عکس العمل های شدیدی از خود نشان می دهند و بعضی با داشتن شخصیتی قوی و کنترل عصبی خوب حتی زخم های شدید پروتز را بدون شکایت تحمل می کنند که هر دو اینها برای بیمار مفید نیستند.
دندانپزشک باید با آگاهی بر علوم آناتومی، پاتولوژی، روانشناسی و داشتن مهارتهای لازم، عکس العمل های بافت نرم را در حالت طبیعی و پاتولوژیک تشخیص داده و بتواند یک اشکال موضعی را از مشکلات عمومی جسمی و روانی بیمار تمیز دهد.
فصل اولمروری بر مقوله تشخیص و طرح درمان، و مروری بر آناتومی محیط دهان ۱ـ تشخیص و طرح درمانموفقیت یا شکست درمان با پروتز کامل قبل از شروع به عمل قابل پیش بینی است. اکثر ناراحتی های بیماران در اثر آماده نکردن بیمار از نظر جسمی و مشکلات دهانی، روحی و عدم شناخت صحیح آنها از ماهیت پروتز کامل است. برای دستیابی به موفقیت و داشتن طرح درمانی دقیق و درست، در ابتدا باید تشخیصی درست داشته باشیم.
هدف از نگارش این بخش مطرح کردن برخی مشکلات ایجاد شده توسط پروتز است که به علت عدم تشخیص صحیح و طرح درمان مناسب می باشد. در این قسمت بطور خلاصه مروری خواهیم داشت بر مقوله تشخیص و طرح درمان.
روشهای تشخیص:۱ـ گرفتن Observation که شامل تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی بیمار است.
۲ـ معاینه داخل دهانی که شامل بررسی نسوج ساپورت کننده، روابط فکین و ضایعات پاتولوژیک می باشد.
۳ـ کستهای تشخیصی برای بررسی روابط فکین.
۴ـ رادیوگرافی برای بررسی آنومالیها (اجسام خارجی، ریشه دندان، دندان نهفته، علائم پاتولوژیک) همچنین بررسی محل کانال مندیبول و سوراخ چانه ای و ضخامت نسبی نسج زیر مخاطی که استخوان را در نواحی بی دندان پوشانده است. (۲۵)
نکات مهم و مؤثر در تشخیص:۱ـ سن: با بالا رفتن سن قدرت تطابق با موقعیت های جدید و یادگیری مهارتهای لازم نقصان پیدا می کند همچنین تونسیته بافتها کاهش می یابند، که مسائل مربوط به چیدن دندانها در افراد مسن را مشکلتر می کنند و همچنان که قبلاً گفته شد با بالا رفتن سن واکنشهای دفاعی و ترمیم بدن نیز کاهش یافته و باعث تضعیف استخوان فکین می شود.
۲ـ سلامت عمومی (جسمی ـ روانی): گرفتن ابزرواسیون و ارزیابی سلامت عمومی بیمار بایستی در همان جلسه اول انجام گیرد تا از بروز مشکلات بعدی پیشگیری شده و درمان با آگاهی بیشتری ادامه یابد.
۳ـ آموزش اجتماعی و انتظارات بیماران: میزان تحصیلات، آموزش اجتماعی و نحوه زندگی بیمار بسیار مهم هستند و قبل از شروع به کار بایستی از انتظارات بیمار مطلع شد. بدین معنی که مهمترین خواسته بیمار از تهیه پروتز چیست؟ قدرت جوندگی، تکلم یا زیبایی، البته تمامی خواسته های بیمار برای ما ملاک عمل نیستند و پزشک بایستی با در نظر گرفتن تمامی این مسائل پروتز را طوری طراحی کند که فرم و وضعیت دهان با بقیه صورت هماهنگی لازم را داشته باشد.
۴ـ ساپورت و ضخامت لبها: اگر بافتهای اطراف دهان چروک داشته باشد بایستی با ساپورت مناسب لبها این چروکها حذف شوند. البته چروکهایی که در رابطه با بالا رفتن سن و در کل صورت بیمار دیده می شود کلاً حذف نخواهند شد.
از نظر ضخامت لبها: اگر لبها نازک باشند کوچکترین تغییر جزئی در موقعیت لبیولینگوالی دندانها باعث تغییر شکل ظاهری لب می گردد اما در لبهای با ضخامت زیاد می توان بدون ایجاد تغییرات ظاهری مشخص، شکل قوس و محل قرار دادن دندانها را تغییر داد.
۵ـ تونیسیته بافتها و عضلات: دو عامل در این مسئله دخیل هستند: ۱) سن ۲) سلامت عمومی
هر قدر تونیسیته عضلات و بافتها کم باشد احیای آن در نتیجه بازسازی زیبایی و احیای ظاهری جوانتر، مشکل و گاه ناممکن می شود.
۶ـ ارتفاع عمومی صورت (V.D.): فاصله بین فکین را در هنگام صحبت کردن می توان مورد بررسی قرار داد.
۷ـ سلامت محیط دهان و وضعیت مخاط (رنگ ـ قوام): ضایعات مخاط که اطلاعات مفیدی به ما می دهند.
۸ـ ناحیة بیس فک بالا و فک پایین: حالت ایده آل برای بیس، داشتن لایه های تقریباً یکنواخت از بافت نرم است که محکم و اندکی دارای خاصیت ارتجاعی باشد. اگر این لایه نازک باشد تحت فشار پروتز زخمی می شود و اگر ضخیم باشد تحت فشار مضغی تغییر مکان می دهد که باعث عدم ثبات پروتز می شود.
۹ـ جنبه های بیومکانیک: تعدادی از عوامل بیومکانیکی روی روشهای مورد استفاده و دشواری هایی که در تهیه پروتز کامل پیش می آیند تأثیر می گذارند. این عوامل را باید شناخت اگرچه برای حذف علل این مشکلات کار زیادی نمی توان کرد. این عوامل عبارتند از:
ـ روابط و شکل ریجهای باقیمانده: الگوی تحلیل فکین بر روابط آنها مؤثر است و با کوچک شدن آنها روابط آنها نیز تغییر می کند، پس میزان تحلیل ریجها نیز بر روابط آنها مؤثر است، از طرفی شکل ریج (کانتور مقطع عرضی) بر نحوه قالب گیری مؤثر است. تحلیل ریج باقیمانده پس از دست رفتن دندانها تغییرات شدیدی در مقطع عرضی آن ایجاد می کند. هنگامی که دندانها تازه کشیده شده اند ریج پهن است اما بتدریج و به مرور زمان با تحلیل آن ریج کوتاه تر و باریکتر می شود. ریج ایده آل ریجی است با سطح فوقانی پهن، طرفین موازی و بلند.
ـ شکل و اندازه قوسهای ماگزیلا و مندیبول: اندازه قوسها، سطح ساپورت کننده نهائی را تعیین می کند و شکل قوس (از جهت اکلوژن) در تعیین فرم کلی دندانها مؤثر است.
ـ عدم هماهنگی در اندازه فکین: این بیماران هنگامیکه دندانهای طبیعی داشته اند دچار مال اکلوژن (کلاس II یا III) بوده اند. جایگزین دندانهای مصنوعی باید در محل دندانهای طبیعی باشد، تغییر دادن اکلوژن ایده آل به اکلوژن یا اورجت زیاد احتیاج به زمان اضافی دارد.
ـ وضعیت عضلات گونه ـ لب ـ زبان: بر روی قالب گیری و توانائی و مهارت بیمار برای استفاده از پروتز مؤثرند.
ـ شکل کام: کام ایده آل کامی است که عمقی متوسط داشته باشد و شیب ناحیه روگا در قسمت قدامی کاملاً مشخص باشد.
ـ کمیت و کیفیت بزاق: برای گیر و ثبات بهتر پروتز، بزاقی از نوع سروزی و به مقدار متوسط ایده آل است.
مروری بر آناتومی محیط دهان (انساج ساپورت کننده، استخوان فکین، مخاط)دندانپزشک باید کاملاً با آناتومی بافتهای مورد اتکاء و احاطه کننده پروتز آشنائی داشته باشد. زیرا با دانستن آن به دو مقصود می توان رسید:
الف) تعیین محل انتخابی نیروهای ناشی از بیس دست دندان، بر روی بافتهای مورد اتکا.
ب) تعیین شکل و فرم لبه های پروتز که بایستی با فانکشن نرمال عضلات احاطه کننده آن تداخلی نداشته و هماهنگی داشته باشند. (۲۶)
البته در اینجا بحث اصلی بر سر آناتومی تشریحی نیست بلکه مورد نظر آناتومی فانکشنال است.
ساپورت و انساج ساپورت کننده پروتزساپورت پروتز کامل یعنی مقاومت ریجهای باقیمانده (استخوان ـ مخاط) در مقابل حرکات و فشارهای عمودی (vertical) پروتز بطرف ریج (۵). برای داشتن ساپورتی مطلوب بایستی بیستهای پروتز با انساج زیرین خود تطابق کامل داشته باشند، تا از طرف دیگر سطوح اکلوژن نیز بطور صحیح بر روی یکدیگر قرار گیرند. با داشتن ساپورتی مناسب گیر و ثبات پروتز نیز تضمین می شود.
ساپورت پروتز با استفاده از روشهای قالب گیری بدست می آید که گسترش مناسب پروتز و فشار فانکشنال وارده بر انساج پشتیبان را (که حالت ارتجاعی متفاوتی دارند) فراهم می کند. از طرفی این ساپورت و روابط بیسها بایستی برای مدتی طولانی حفظ شود که این امر توسط انتقال نیروهای اکلوزالی به سمت بافتها و نواحی که بهترین مقاومت را در برابر این نیروها دارند بدست می آید.
برای داشتن حداکثر ساپورت مطلوب:۱ـ بیسهای پروتز بایستی حداکثر پوشش مخاطی را بدون تجاوز به ناحیه بافتهای متحرک داشته باشند.
۲ـ انساج ساپورت کننده بایستی بیشترین مقاومت را در برابر تحلیل و تخریب ناشی از نیروها و فشارهای اکلوزالی و همچنین بیشترین مقاومت را نسبت به جابجائی عمودی داشته باشند و قادر به ایجاد تماس دقیق با بیس پروتز در هنگام فانکشن باشند.
۳ـ جبران حالت ارتجاعی متفاوت نسوج، تا اینکه حرکت یکنواخت بیس پروتز تحت فانکشن و حفظ یک رابطه اکلوژنی هماهنگ تأمین گردد. (۵)
ـ ویژگی هایی که بطور ایده آل انساج نرم ساپورت کننده بایستی داشته باشند عبارتند از:۱ـ نسوج نرم بایستی با استخوان کورتیکال زیرین باند نسبتاً محکمی داشته باشند.
۲ـ توسط بافت کراتینیزه پوشیده شده باشند.
۳ـ شامل یک لایه ارتجاعی بافت زیر مخاطی باشند.
در مجموع، این خصوصیات باید حرکات بیس پروتز را به حداقل برساند، ترومای وارده به بافت نرم و تحلیل استخوان را در دراز مدت کاهش دهد.(۵)
ـ محیط دهان را از نظر نواحی ساپورت می توان به چهار قسمت تقسیم کرد:براساس اثرات و خواص کلینیکی و هیستولوژیکی مخاط در فکین می توان نواحی تحمل فشار پروتز را به گروههای زیر تقسیم کرد:
۱ـ نواحی ساپورت اولیه (ناحیه فشارپذیر اولیه).
۲ـ نواحی ساپورت ثانویه (ناحیه فشارپذیر ثانویه).
۳ـ نواحی که باید ریلیف شوند، جهت به حداقل رساندن فشار وارده.
۴ـ نواحی که در ساپورت شرکت نمی کنند.
فهرست مطالب
مقدمه ۱
فصل اول: مروری بر مقوله تشخیص و طرح درمان، مروری بر آناتومی محیط دهان
۱ـ مروری بر مقوله تشخیص و طرح درمان ۲
ـ روشهای تشخیص
ـ نکات مهم و مؤثر در تشخیص
۲ـ مروری بر آناتومی محیط دهان ۴
(انسان ساپورت کننده، استخوان فکین، مخاط)
ـ ساپورت و انساج ساپورت کننده پروتز ۵
ـ ملاحظات آناتومیک مندیبول از نظر نواحی ساپورت کننده ۶
ـ ملاحظات آناتومیک ماگزیلا از نظر نواحی ساپورت کننده ۸
ـ آناتومی استخوانهای ساپورت کننده فکین ۹
ـ فیزیولوژی استخوان ۱۲
ـ مخاط ۱۴
ـ نواحی آناتومیکی بافت نرم در بیماران بی دندان فک بالا ۱۷
ـ نواحی آناتومیکی بافت نرم در بیماران بی دندان فک پایین ۱۹
فصل دوم: مسائل مربوط به عدم موفقیت پروتز کامل و مشکلات پس از تحویل آن
قسمت اول (I): مسائل مربوط به بیمار که به منظور جلوگیری از عدم موفقیت پروتز کامل بایستی در نظر گرفت
الف) شرایط، خصوصیات ویژه و خواسته های بیمار ۲۲
ب) مسائلی که دندانپزشک در مورد بیمار باید در نظر داشته باشد ۲۳
ـ مرحله تحویل پروتز
ـ دستورالعمل های ویژه برای بیمار
قسمت دوم (II): اشکالات و مسائلی که در ضمن کار برای دندانپزشک بوجود می آیند و باعث عدم موفقیت پروتز کامل می شوند ۲۷
۱ـ گیر پروتز ۲۸
عوامل مؤثر بر گیر پروتز ۳۰
۲ـ روابط فکین ۳۱
ـ اشکال در تعیین ارتفاع عمودی و عوارض ناشی از آن ۳۲
۳ـ منطقه خنثی (Neutral Zone) ۳۳
۴ـ پلن / سطح اکلوژن ۳۴
ـ مشکلات ناشی از تعیین نادرست پلن اکلوژن ۳۴
۵ـ بالانس اکلوژن ۳۴
ـ مشکلات ناشی از اکلوژن ۳۴
ـ عدم بالانس اکلوژن ۳۵
ـ عادات پارافانگشنال ۳۶
ـ اکلوژن تروماتیک ۳۶
قسمت سوم (III): تجزیه و تحلیل مسائلی که پس از ساخته شدن پروتز و تحویل آن به بیمار پیش می آید
۱ـ بررسی مشکلات مربوط به فقدان گیر پروتزها ۳۷
الف) بررسی مشکلات مربوط به فقدان گیر پروتز فک بالا ۳۷
ـ هنگام تحویل آن ۳۷
ـ هنگام باز کردن کامل دهان ۳۸
ـ هنگام صحبت کردن، خواندن سرود یا آواز ۳۸
ـ افتادن یا جابجایی پروتز در سمت بالانس ۳۹
ـ هنگام خندیدن ۳۹
ـ هنگامیکه بیمار می خواهد سوت بزند ۴۰
ـ هنگام بریدن لقمه غذایی ۴۰
ـ نقش افزایش و کاهش بزاق بر گیر پروتز ۴۰
ـ لق بودن کلی پروتز ۴۱
ب) بررسی مشکلات مربوط به فقدان گیر پروتز فک پایین
ـ جابجایی پروتز فک پایین بطرف بالا هنگام زیاد باز کردن دهان ۴۳
ـ حرکت پروتز فک پایین که با حرکات مختلف زبان ایجاد می شود ۴۴
ـ خارج شدن پروتز هنگام فانکشن ۴۴
۲ـ بررسی مشکلات مربوط به عدم ثبات پروتز ۴۴
ـ عوامل مؤثر بر ثبات پروتز ۴۴
I) عدم ثبات پروتز هنگام اکلوژن مرکزی ۴۷
II) عدم ثبات پروتز هنگامیکه پروتزها در اکلوژن نباشند ۴۷
III) عدم ثبات پروتز هنگام بریدن غذا ۴۸
۳ـ بررسی آزردگی های بافت مخاطی توسط پروتز ۴۸
ـ آزردگی در بافتهای دهان توسط پروتز ۴۹
ـ اشکال، علائم و نشانه های آزردگی های مخاط تحمل کننده فشار ۴۹
ـ علائم و آزردگی های مخاط بستر پروتز کامل ۵۰
ـ نواحی ایجاد آزردگی در بافتهای دهان ۵۲
ـ گاز گرفتن لب، گونه و زبان ۶۳
ـ ضایعات مخاط دهان ناشی از پروتز کامل ۶۴
۴ـ بررسی مشکلات مربوط به فانکشن ۶۷
الف ـ اشکال در بلع ۶۷
ب ـ حالت تهوع ۶۸
ج ـ صدای بهم خوردم دندانها (Clicking) ۷۰
د ـ خستگی عضلات جونده ۷۱
ح ـ ضایعات و درد در T.m.j. ۷۱
* احساس کلی ناجور بودن پروتز (در صورتیکه دردی وجود ندارد) ۷۱
۵ـ بررسی مشکلات مربوط به زیبائی ۷۲
* زیبایی ۷۲
۱ـ برجستگی (پری زیربینی) ۷۳
۲ـ فرورفتگی قسمت میانی لب و شیار بین لبی (فیلتروم) ۷۳
۳ـ لب بالا فرو رفته (تو افتاده) است ۷۳
۴ـ مقدار زیادی از دندانها دیده می شوند ۷۴
۵ـ مصنوعی بنظر رسیدن پروتز (نمای مصنوعی) ۷۴
۶ـ مقدار کمی از دندانها در معرض دید هستند ۷۴
۷ـ عدم تقارن صورت ۷۴
۸ـ رنگ دندانها ۷۴
۶ـ بررسی مشکلات مربوط به تکلم ۷۵
I ـ اشکال در ادای حروف لینگو ـ آلوئولار مانند (س) ۷۶
IIـ اشکال در ادای حروف لبی (ب م پ) ۷۷
III ـ صداهای ف و و مشخص نیستند ۷۷
IV ـ اشکال در ادای حروف زبانی ـ کامی (د (ز) ـ ت) ۷۷
۷ ـ بررسی مشکلات ناشی از عدم راحتی پروتز و علل آن ۷۸
۱) نواحی زخم شده ۷۹
۲) درد ۷۹
۳) احساس سوزش در ۲۴ ساعت اول یا در طول ۲ هفته اول ۸۰
۴) احساس سوزش در زبان – کام و گلو ۸۱
۵) قرمزی نسوج زیر پروتز یا استوماتیت ناشی از پروتز ۸۲
۶) قرمز آتشین بودن تمامی نواحی مجاور پروتز همراه زبان و گونه ۸۳
۷) جمع شدن غذا زیر پروتز ۸۴
۸) ارتباط بین پروتز، بزاق و ناراحتی های ایجاد شده در دهان (برسی کمیت و کیفیت بزاق) ۸۴
۹) اختلال در گیرنده های حسی ۸۵
۱۰) آزردگی در عضلات ۸۵
فصل سوم
مروری بر مقالات ۸۶
نتیجه و خلاصه ۱۰۸